ANASAYFA

BİRİNCİ CUMHURBAŞKANI: MUSTAFA KEMAL ATATÜRK

Mustafa Kemal, 1881’de Selanik'te doğdu. İlköğrenimine Hafız Mehmet Efendi mahalle mektebinde başladı. Bir süre devam ettiği bu okuldan ayrıldı. Şemsi Efendi Mektebi'nde okudu. 1893’de Selânik Askerî Rüştiyesi'nde okumaya başladı. 1896’dan 1899’a kadar Manastır Askerî Lisesinde okudu. 1902’de teğmen rütbesiyle Kara Harp Okulunu bitirdi. 1905’te de yüzbaşı rütbesiyle Harp Akademisi'ni bitirdi. 1905’den 1907’ye kadar Şam'da bulunan 5. Ordu'da çalıştı. 1907'de kıdemli yüzbaşı oldu. 13 Nisan 1909'da, 31 Mart olayı olarak bilinen ayaklanmayı bastıran Hareket Ordusundaydı. Mustafa Kemal, 1910’de Picardie manevralarına Osmanlı ordusu adına katılan kuruldaydı. 1911’da İstanbul'da Genelkurmay Başkanlığı'nda çalıştı. İtalyanların Trablusgarp'a saldırısıyla başlayan savaşta, Tobruk ve Derne bölgelerinde gönüllü bazı gerillalara önderlik etti. 6 Mart 1912 tarihinde Derne Komutanı yapıldı. 1912'de Balkan savaşının başlamasıyla, İstanbul'a döndü. Gelibolu ve Bolayır'daki birliklerle savaşa katıldı. 1913’de Sofya’ya Ataşe militer oldu.

9. Ordu Müfettişliğine getirildi. 19 Mayıs 1919'da Samsun'a çıktı. İngilizlerin baskısı sonucu müfettişlikten alınmak istenmesi üzerine, askerlik ve resmî görevlerini bıraktı. 8 Temmuz 1919'da yaptığı bir duyuruyla, Anadolu'nun bağımsızlık savaşı için çalışacağını açıkladı. 23 Temmuz -7 Ağustos 1919 günlerinde Erzurum Kongresi'ni topladı. 4- 11 Eylül 1919 günleri arasında Sivas Kongresi'nde, manda yönetimi tümüyle reddedildi. 7 Kasım 1919'da, İstanbul'da toplanması kararlaştırılan Osmanlı Meclisi için Erzurum'dan milletvekili seçildi. İstanbul'un, 16 Mart 1920'de resmen işgal edilmesi üzerine, Mustafa Kemal, kapanan Meclis'in Ankara'da açılacağını tüm dünyaya ilân etti. İlk Meclis 23 Nisan 1920'de Ankara'da toplandı ve Mustafa Kemal Meclis Başkanlığı'na seçildi. 11 Mayıs 1920'de İstanbul Hükûmeti tarafından ölüm cezasına çarptırıldı.

Düzenli ordu, 11 Ocak 1921'de, 1. İnönü, 31 Mart 1921'de de 2. İnönü zaferlerini kazandı. 20 Ocak 1921'de ilk anayasa kabul edildi. 5 Ağustos 1921'de, Mustafa Kemal’e üç ay boyunca geniş yetkiler verildi. Başkomutan oldu. 23 Ağustos- 13 Eylül günleri arasında, 22 gün 22 gece süren çarpışmalardan sonra Yunan ordusu Sakarya nehrinin doğusunda tümüyle yenilgiye uğratıldı. 29 Ocak 1923'te Gazi Mustafa Kemal, Latife Uşaklıgil ile evlendi. 13 Ağustos 1923'te, TBMM Başkanlığı'na seçildi. 9 Eylül 1923'te, Cumhuriyet Halk Fırkası'nı kurdu. Meclis 29 Ekim 1923 günü saat 20.30'da Cumhuriyet'i ilân etti. Mustafa Kemal Cumhurbaşkanı seçildi. 30 Haziran 1927'de askerlikten emekli oldu. 1 Kasım 1927'de ikinci, 4 Mayıs 1931'de üçüncü ve 1 Mart'ta, 1935'te dördüncü kez Cumhurbaşkanı seçildi. 15 Eylül 1938'de vasiyetini hazırlattı. 10 Kasım 1938'de Dolmabahçe sarayında öldü. Naaşı 21 Kasım günü Etnografya Müzesindeki katafalka yerleştirildi. Ölümünün 15. yılında, 10 Kasım 1953'te, cenazesi büyük bir törenle Anıtkabir'de toprağa verildi.