DUDBUT'K'A

KUNİŞ ŞİP'İŞ ZABUNOBA NUZULİ

Xuçeşi sist’emas na yeçkindun ar ok’oxvobaşi sebebiten adaleşi menceliş gondinus xalk’uri notkvaleten nuzuli, medik’aluri metkvalesti p’aralizi varna serebruri t’rombozi itkven. Nuzuli; kunişa di3xiri yextimuşi dvark’inu varna oçodinuten yeçkindun. Kunis di3xiri na var nunç’işun noronişi hucrepe sp’azmi oxvenuten dodgitunan do na renan burmes fonk’sioni var axvenenan. Nuzuli ren oğuruşi irişen beciti sebebepeşen ar teri, gurişi zabunoba do k’anseriş k’ule kianas na iz’iren. AOOs nanç’inerot dek’ik’es ar k’oçis nuzuli ağoden; sum dek’ik’es ar k’oçikti nuzulişi sebebiten ğurun. Morderi k’oçepeş sak’atobaşi irişen beciti sebebi na ren nuzuli, kuniş şip’iş ar zabunoba ren.

Hip’ert’ansioni, diabet’i, gurişi zabunobape, z’igaraşi oşumu, mağali k’olest’eroli do mk’ule oraloni iskemiuri atak’epe nuzulis sebebi na iqven risk’iş fakt’orepeşen ren. Nuzulişi vak’apeşi doloxe umosi ç’it’a na iz’iren kunişi odi3xirupeşi irişen beciti sebebi ren na var ik’ont’rolinen hip’ert’ansioni. Kunişi şip’epes na ren ç’iç’it’a balonepe, şip’işi morgvalepe steri genet’iuri zabunobapeti kuniş odi3xiruşi sebebepeşen ren. Kuniş ar k’ele ginz’e oras uxonaroni na dgin şip’işi am morgvalepe uçkineri ar ndğas manişaburot idi3xirinen. Umosi dido na iz’irinen nuzulişi ç’eşidi na ren menz’giponi nuzulepe 5 k’at’egoriate molişinen:

İrişen beciti k’at’egoria gurişen yeçkindineri menz’gipupe 3’opxups. Guriş doloxe na ok’ibğen pixtepe meç’k’odun do kunişi şip’epe menz’gipups. Majurani beciti k’at’egoria, kunişa di3xiri na tirups didi şip’epes na iqven p’roblemape ren. Şahişi şip’i na itkven karot’is do k’ap’ulaş k’eleti vert’ebruri art’erepe yado coxo na gidvinen şip’epes na yeçkindun p’roblemapeti nuzulişa sebebi meçaps. Masumani k’at’egoria ren kunişi k’ut’ali burmepes di3xiri na tirups ç’it’a şip’epes na yeçkindun p’roblemape. Maotxani k’at’egoria genet’iuri zabunobape do romat’izmuri zabunobapeşen yoçkinde şip’uri p’roblemape varna di3xirişi opixtinu k’ala onç’eloni hemat’ologiuri p’roblemapeşen i3’opxen. Amu k’ala xolo didi şip’epe arşvacis na ibri3’en disek’sionepeti am k’at’egoriaten molişinen. Disek’sionepe ağanmordaluri p’eriodis nuzulişi beciti ar sebebi iqven. Çodinuri k’at’egoriati 3’opxups sebebi muşi bilfelcieni na ren nuzulepe. Am grup’is, menz’gipuri nuzulepeşi doloxe oşis 10- 30 k’onari nispet’i uğun.

Kunis na ağoden zararişi sva do didinobak nuzulişi nişanepe oktiraps. Kunişi namu burmes nuzuli ağoduna p’roblemape, xuraşi em burmeşk’elen na iktalinen svapes iz’iren. Xuraşi gverdis buz’ginoba, umenceloba, oğarğalu do oz’iruşi ok’oxvobape, ubalan3oba, ç’k’uaşi oktirupe am nişanepeşen namtinepe ren. Kunişi marz’gvani gverdis notesiraşi zabunepes mekani oçkinu, dolokunu do mui3’k’u steri mcveşi orapes perpot na axvenet’es skidaluri aktivit’epe oxvenus naç’irenan. Kunişi k’vazali gverdis itesirinaşi na iğarğalen nena uoxo3’onoba do/varna varağarğaloba steri nenaşi p’roblemape do ç’k’uaşi ok’oxvobape yeçkindun. Ç’it’a kuni itesirinaşi balan3ia do k’oordina3iaşi meç’irobape iğodinen. Tişi ktala, gurişi oktu do ontxoru iz’iren.

Nuzulişi şvela k’ala onç’eloni irişen oxeloni xali, iptineri sum saat’iş doloxe oxzabuneşa na mulun zabunepeşa k’liniuri t’ablo do medik’aluri xali mutepeşi k’ai renna şip’i na gon3’k’ips şvela op’rat’ik’u ren. Amuşen met’i k’lasik’urot nuzulişi şvela, ‘medik’aluri şvela’ do ‘rehabilit’a3ia’ yado jur burmeş tude ik’oroben. Nuzuli na ağodes zabunepes, na uduskides fonk’sionepeşa ağaneburot nunç’işinu do na duskides fonk’sionepe irişen k’ai oxmaru şeni rehabilit’a3ia dvaç’irnan.

Nuzulişen ti oçvu şeni na ixvenasunon reçete, gurişi şursağoba oçvuşi nodgitape k’ala artneri ren. T’ansioni do di3xirişi yaği tkvani tapala sevieşa gyoçkvaginonan. Diabet’işi zabuni retna şekeri tkvani k’ont’roli qvaginonan. Egzersizi oxvenuşa k’un3xi meçatginonan. Na içkinen çkvaneri risk’iş fakt’orepe giğunanna, mesela guri tkvanis rit’maşi ok’oxvoba renna işvelaginonan. Z’igara do alk’oli var şvaginonan.



                                                                                                                                                              TÜRKÇE