DUDBUT'K'A

DUDNAZİRİ ALİ FETHİ OKYAR

29 İgrik'a 1880 tariğis dibadu, andğaneri ndğas Mak'edoniaşi sinorepeş doloxe na geladgin, Albanuri noğa Pirlep'es. 1898-s amaxtu Malimobaşi N3'opulaşa. 1900-s k'uçxenari leit'enant'işi rutbeten gamaxtu n3'opulaşen. "Dobadona do Oxoşkva" coxoni Mp'oluri k'erk'elişa ak'atu. 1904-s iqu şt'abi k'ap'it'ani. Selanik'is na dibargeret'u masumani armiaşi emris niçinu. Muşi am misiaş oras, ak'atu Artoba do 3'oxloxtimobaşi K'erk'elis. 1907-s Selanik'iş Rk'inagzaşi İnsp'ekt'orobaşa meinktalinu. 1908-s iqu maiori. Ok'uleti Selanik'işi Jandarma Ofi3erobaş N3'opulaşi Sardali i3xunu. 1908 şi k'ank'ala na xaziru k'adroşi doloxe rt'u.

12 3'anağani 1909 tariğis, P'arisis iqu malimuri ataşe. 3 X3ala 1911 tariğis, Albanetiş op'era3iaşi oras, İşk'odraşi Elaşinaxeri Mencelepeşi Şt'aburi K'omisiaşa i3xunu. 6 Gimua 1911 tariğis, T'rablusgarbişi dudoçvalus misia qu. Osmanuri Dep'ut'at'epeş Meclisişi majurani p'eriodi şeni 13 İgrik'a 1912 tariğis na ixvenu 3xunas ak'atu. Manast'irişi dep'ut'at'i i3xunu. Meclisi geink'iluşi, goiktu xolo armiaşa. 17 3'ilva 1912-s, Çanak'k'aleş Dolorubaşi Elaşinaxeri Mencelepeşi Şt'aburi dudmaxvance iqu. 13 Gimua 1913 tariğis iqu elçi Sofiaşa. Dep'ut'at'epeş Meclisişi masumani p'eriodis, 8 Xrist'ana 1917-s, Mp'olişen dep'ut'at'i i3xunu. Naşkvu elçobaşi misia.

Artoba do 3'oxloxtimobak xe3alaşen melu şk'ule, 14 Gimua 1918 tariğis na ik'idinu Ahmet İzzet Paşaş xe3alas iqu Doloxeni Dulyapeşi Naziri. 8 3'ilvas, mcveşi rejimişi timçxupeşen Talat, Enver, Cemal do Sait Halim Paşapeşi menyaş gale omt'imus muşi ğeliti igoru. Am muşenobaten Ahmet İzzet Paşaşi k'abinet'işen ok'oi3'k'u. 1 3'ilva do 21 Xrist'ana 1918 tariğepeş şkas gamaçkvu "Minber" coxoni gazeta Mustafa Kemali k'ala artot. Mpuleri Maittihate k'erk'elişi mak'ature na rt'uşi iddiaten 10 Mirk'ani 1919 tariğis iç'opinu. 2 Mbulora 1919-s, Maltaşa içvinu. Maltaşi uçvanoba diçodu 30 Pukrik’a 1921 tariğis.

15 Mariaşina 1921-s Mp'olişen dep'ut'at'i i3xunu do Ank’araşa maartani p'eriodişi dep'ut'at'i oqopinot idu. 10 Gimua 1921 do 4 Gimua 1922 tariğepeşi şkas Doloxeni Dulyapeşi Naziroba qu. Majurani p'eriodisti xolo i3xunu dep'ut'at'i Mp'olişen. 14 Mariaşina 1924 tariğişen resp'ublik'aşi ognapaşakis Dudnaziroba do Doloxeni Dulyapeşi Naziroba qu. Fethi Begişi k'abinet'iş misia naşkvinuşa gza na meçu p'olit'ik'uri oğodapek 29 Gimua 1923-s dudk'anonuri ar okturoba k'ala artot resp'ublik'aşi ognapas nusebebu. Resp'ublik'aşi ognapa şk'ule, 1 3'ilva 1923-s, i3xunu Meclisişi Dudmaxvance. 1 3'ilva 1924-s xolo i3xunu dudmaxvance. 3'oxloxtimomaqorope Resp'ublik'aşi P'art'iaş ik'idinuşi sebebiten 22 3'ilva 1924-s i3xunu am p'art'iaşi dudmaxvance. K'ap'et'inobas mxuci na meçapt'u İnonuşa na nodgitasunt'u Fethi begişi k'oçinuri minobak isteru beciti roli am 3xunas. Sumi tuta şk'ule, Şeyx Saiduri yedgita geç’k’uşi, mo3'qvinerobaşi p'olit'ik'a nişkvinu. 2 Mirk'ani 1925 tariğis, xe3alak naşkvu muşi misia. İnonu iqu Dudnaziri xolo. Na ignapinu Mtelobaten Ostibobaşi K'anoniten k'ap'et'i dodginobape ixvenu muxalifobaşa na nodgitasunt'u. 3'oxloxtimomaqorope Resp'ublik'aşi P'art'ia geink'ilinu. Ali Fethi Begi i3xunu P'arisiş dudelçi. Turkiaşen imendralinu.

9 Mariaşina 1930 tariğis, Ataturkişi direkt'iviten didelçoba na naşkvu Ali Fethi Okyarik k'idu Oxoşkveri Resp'ublik'aşi P'art'ia. İqu generaluri dudmaxvance am p'art'iaşi. Gumuşhaneşi d'ep'ut'at'i 3xunerot xolo Meclisişa amaxtimu muşişa gza niçinu. Oskambasobaşi noğiraten na ik'idinu Oxoşkveri Resp'ublik'aşi P'art'iaş İzmiris xveneri mitingi şk'ule, mtini ar muxalifuri k'ank'ala oqopinuşa geç'k'uşi, xolo Ataturkişi direkt'iviten geink'ilu muşi p'art'ia 17 3'ilva 1930-s. Xolo idu menyaş galeşa. 31 Mirk'ani 1934 tariğis, ixvenu Turkiaşi didelçi Londonişa. Majurani kianuri limaş ekole, Turkia do İnglandişi şkas ixor3elineri dip'lomat'iuri do malimuri mexolobas isteru didi beciti ar roli. Montroş Akt’işi mimarepeşen ar teri rt’u. Ataturkişi ğuraşen mk'ule ar ora şk'ule P'rezident'i İnonuşi mcveşi p'olit'ik'uri mt'erepe k'ala mo3'qvinuş p'olit'ik'aşi muşenobaten 4 3'anağani 1939-s i3xunu Boluşi dep'ut'at'i. Didelçobaşi misia naşkvu. Artneri 3'anas 3xuneri maovrani p'eriodişi meclisişa amaxtu Boluşen dep'ut'at'ot. Majurani Refik Saydamişi k'abinet'is iqu Adalet'işi Naziri. Naqonu am misia muşi 12 Mirk'ani 1941-şakis.

7 Pukrik’a 1943 tariğis şuri muşi meçu Ğormotis. Fransuli do İnglisuri nenape na uçkit'u Fethi Okyari rt'u çileri do jur bereşi baba. Na ç'aru goşinepe muşi jurneçdovit 3'ana şk'ule gamiçkvinas yado vesiet’i oğodu. Osman Okyar do Mehmet Seyidanoğluşk'elen gamaçkvina şeni na ixazirinu am svara, 1999 şi K'unduras gamiçkvinu Turkiye İş Bankasi K’ult’uruli Gamaçkvalaşk'elenti.



                                                                                                                                                              TÜRKÇE