|
OSETİAŞİ (ALANİA) RESP'UBLİK'A
Olande K’avk’asias, Rusiaşi Federasionişa mek’ireli avt’onomiuri resp’ublik’a ren. K’avk’asiaşi golasvareli germapeşi olandeş do omjoreş k’ele gotrageri germapuna k’orta na ren Osetia; olandeş k’ele St’avropol K’ray, yulvaş k’ele Çeçenia do İnguşetia, gulvaş k’ele K’abardey-Balk’ari do omjoreş k’eleti Okortura k’ala gok’ireli ren. Nananoğa Terekk’ale (Vladik’avk’az), dixaşzoma 11.900 km2 na uğun Osetiaşi Resp’ublik’as 780.000 adami skidun. Rusepe, Kortupe, Sumexepe do K’avk’asuri majura xalk’epe na skidun tereşi Osetiş nak’onoba ren nanç’inerot 600.000. Ofi3ialuri nena Oseturi do Rusuli na uğun Osetiaşi Resp’ublik’aş noğape ren; Vladik’avk’az, 3xinval, Beslan, Java, Alagir, Digora, Leningori, Çikola, Ardon, Znauri, Mozdok do Nizhniy Unal.
Osetiaşi andğaneri etnolinguist’uri xali na yoçkindu irişen beciti fakt’ori ren Alanepe. Alanepeti İskit’epe steri mauçve k’avmi rt’u do İskit’epeşa xolosoni nena ğarğalapt’u. İsaşi dobadinuş orapes umosi yulvaş k’ele na uğut’es dobadona mutepeşişen yibarges do Uçazoğaşi gomorgvas kodibarges. Hunepeşi istilaş oras namtinepe Gulva Avrop’aşa mendaxtes. K’avk’asias doskidinerepek 8.-13. oş3’anuras menceloni feodaluri mapanoba kogedges. Mara mapanoba mutepeşi Cengiz Xanişi armiaşk’elen kodilixvu. Osetiaşi germapunapeşa na eşinç’es Alanepek andğaneri Oseti xalk’i yoçkindes.
Osetepek ti mutepeşis İroni, Alani varna Digori u3’umernan. Manz’ageri xalk’epeşk’elen Kuşha, Turkias Asetini yadoti na icoxinen Osetepe, İ.K’. 6.-7. oş3’anuras Bizansi do Kortu, 18. oş3’anuras Rusepeşi tesirite Krist’iani koniktes. K’abardeyişi k’ortaşa xolosi na xenpeti İ.K’. 17.-18. oş3’anuras Muslimani iqves. Andğas Osetepeşi nanç’inerot %65 k’onari Ortodoksi Krist’iani, %35 k’onariti Muslimani ren. Dobadonaşi xususurot tapala dixapes do noğa Mozdokişi gomorgvas o3’k’arute dik’a, lazut’i, k’art’ofi, k’epri do meyvaşi ziraat’i ixvenen. Umosi mağala dixapes çxuri do puci iskedinen.
|
TÜRKÇE
