ANASAYFA

KARADENİZ NASIL KURTULUR?

Türkiye'nin yanı sıra Bulgaristan, Gürcüstan, Romanya, Rusya ve Ukrayna'nın bir araya gelerek oluşturduğu "Karadeniz Stratejik Eylem Planı" anlaşması doğrultusunda hazırlanan "Karadeniz Nasıl Kurtulur?" konulu çalışma raporunda, Karadeniz'in ekolojik dengesinin çökme aşamasında olduğuna dikkat çekildi. Uzmanlar, 17 ülkenin ev, tarım ve sanayi atıklarını bıraktığı bir çöplük haline gelen Karadeniz'in ciddi biçimde hasta olduğunu belirterek, Karadeniz'in hacminin yüzde 87'sinde deniz yaşamının tamamen yok olduğunu açıkladı. Özellikle petrol ve kimyevi atıkların her geçen yıl artması, bilinçsiz balıkçılık, kıyıların ve iç bölgelerin doğal dengesinin korunmamasının Karadeniz'i çöküşe doğru götürdüğü belirtilen raporda, ülkelerin bunu durdurmak için gerçekçi politikalar uygulamadığı belirtilerek, "Çoğu ülke sırf kısa vadeli masraflarını ve borçlarını karşılamak için 'çevre sermayelerini' (ormanlar, doğal peyzajlar, biyolojik çeşitlilik, deniz ekosistemleri) yok pahasına sattılar." deniliyor.

Çalışma raporunda, ana başlıklar halinde şu görüşlere yer verildi:

- "Karadeniz, Kıta Avrupası'nın yüzölçümünün üçte birine eşit olan 1.874.904 kilometrelik bir havzadan su alır. Her yıl Kıta Avrupası'nın yaklaşık üçte birine eşit ve içlerinde 17 ülkenin de bulunduğu bu bölgeden Karadeniz'e yaklaşık 350 kilometre küp nehir suyu akar. Bu ülkeler Avusturya, Beyaz Rusya, Bosna-Hersek, Bulgaristan, Hırvatistan, Çek Cumhuriyeti, Gürcüstan, Almanya, Macaristan, Moldova, Slovakya, Slovenya, Romanya, Rusya, Türkiye, Ukrayna ve Sırbistan'dır. Avrupa'nın ikinci, üçüncü ve dördüncü nehirleri olan Tuna, Dinyeper ve Don Karadeniz'e akar."

- "Karadenize dökülen ve insan faaliyetlerinden kaynaklanan bu atıkların yüzde 70'inin Karadeniz ülkelerinden kaynaklandığı tahmin edilmektedir. Geriye kalan yüzde 30'luk kısmının neredeyse tamamı Tuna nehri vasıtasıyla gelmektedir. Karadeniz kıyı bölgesinde yaklaşık 11 milyon kişiden kaynaklanan atıklar, kanalizasyon sistemlerine gitmektedir. Yılda 571.175.000 metreküp miktardaki atık Karadenize veya nehirlerin denize dökülen kollarına ve oradan da Karadenize boşaltılmaktadır."

- "Her yıl 30.000 ton petrol evsel atık tesislerinden, 15.500 ton sanayiden (petrol sanayi dahil olmak üzere) ve 53.000 ton Tuna nehrinden denize boşalmaktadır. Geri kazanılması mümkün olmayan 95.000 ton petrol atığı her yıl Karadenize boşaltılmaktadır."

- "Petrol atıklarının liman sularını ve sahilleri kirlettiğini görmek her gün mümkündür. Bazı durumlarda, kirlenmiş limanlardaki dip tortunun yüzde 1'i kadar yüksek bir miktarı petrol olarak ölçülmüştür. Karadeniz ülkelerinde petrol ya da kimyevi madde dökülmesi ile baş etmek için muhtemel durum planları, teçhizat ve eğitim elemanı bulunmamaktadır. Her yıl binlerce ton petrol, kullanılan motor yağının yasalara aykırı biçimde elden çıkarılması, ekseriya insanların bunu kanalizasyona boşaltmaları yoluyla denize dökülür. Bir araba motorundan çıkan yağ, 56.000 ton deniz suyunu kirletmeye yeter."

- "Mnemiopsis Leidyi isimli deniz anasına benzer bir organizma 15 santimetreye kadar büyümekte ve deniz besin zincirinde önemli bir halka teşkil eden balık ve larvalarını içeren zooplankton olarak bilinen ufak deniz canlılarının neredeyse tamamını tüketebilmektedir. Söz konusu organizmanın Karadenizde doğal düşmanı olmadığından, bütün ekosistemi kısa sürede kaplamıştır. Bugün itibariyle Karadenizdeki mnemiopsis miktarı 1 milyar tona ulaşmıştır ve bu rakam dünyadaki tüm balıkların miktarından daha fazladır. Sözkonusu organizma ekosistemin yapısını dramatik şekilde değiştirmiş ve Karadeniz balıkçılığının çökmesine yol açmıştır."



                                                                                                                                                              LAZURİ