ANASAYFA

HAMSİ SOFRAMIZA BEREKET GETİRİR

Karadenizlilerin sofralarını bereketlendiren hamsi bolluğuyla balıkçıların yüzlerini güldürüyor. Palamut ve çinekop sezonunun ardından hamsi sezonu da açıldı. Hamsi (Engraulis encrasicholus), Engraulidae familyasından eti sevilerek yenilen bir balık çeşididir. Vücudu iğ şeklinde hafif yassılaşmış olup yanlardan yuvarlaktır. Alt dudak mevcut değildir, üst çene ise uzun olup sırt rengi koyu mavi, alt taraf açık renklidir. Yan tarafları parlaktır.

Karadenizin insan yaşamıyla birleşen balığıdır. Marmara denizinde de bulunur. Sürüler halinde yaşar ve 20 santime kadar büyür. Ocak-Mart arasında beslenmek için sahillere yaklaşır. Gündüzleri 30-40 metre derinlerde, geceleri yüzeye yakınlarda dolaşır. Bir yaşından itibaren olgunluğa erişip 18°-20°C sularda, 25-60 metre derinliklerde ve az tuzlu sularda üreyip yaklaşık 40.000 yumurta döker. Ömürleri 4 yıl kadardır.

Karadeniz hamsisi, Azak ve Karadeniz olmak üzere ikiye ayrılır. Azak hamsisinin burnu daha küttür. Azak denizinde ürerler, kışlamak üzere güneye, Türkiye’nin Orta ve Doğu Karadeniz bölgesine inerler. Nisan sonunda da kuzeye göç ederler. Karadeniz hamsisi ise Kuzeybatı Karadenizde ürer, kışlamak üzere Kasımdan Şubata kadar Trakya kıyılarına ve Marmara’ya göç eder. Nisan ayında da yumurtlamak üzere Karadeniz’e çıkar. Ayrıca Marmara hamsisi denilen, yalnız Marmara’da çıkan, daha küçük ve göç etmeyen bir hamsi çeşidi de vardır. Aynı çeşit hamsi Kuzey Ege’de de bulunur. Bu hamsinin sırt rengi daha açıktır.

Hamsi, Doğu Karadeniz bölgesinin ve Karadenizlinin adeta simgesi durumuna gelmiş, türkülerine, fıkralarına konu olmuştur. Hamsi, Karadeniz mutfağının vazgeçilmez gıdası, temel protein kaynağıdır. Fiyatının ucuz olması nedeniyle çok geniş kitleler tarafından tüketilir. Hamsinin ızgara, tava, fırın, kağıt kebabı, buğulama, pilaki, yahni gibi yemekleri yapılır. Siyah etli balık olmasına rağmen buğulamaya son derece uygundur. Yaz aylarında yağsız olduğu için ızgara yerine tava veya buğulaması tercih edilmelidir. Kış aylarında yakalanan hamsi tuzlanıp saklanır. Ayrıca fabrikalarda balık yağı ve balık unu üretiminde kullanılmaktadır.