ANASAYFA

DİNİ TÖRENLERDEN GÜNÜMÜZE TÜTÜN

Amerikan yerlileri, Avrupalılar kıtaya gelmeden çok önce tütün kullanıyordu. İlk Avrupalı yerleşimciler tütün içmeyi Kızılderililerden öğrendi. Bunlar, daha sonra tütünü Avrupa'ya taşıdılar. Amerikan yerlileri, tütünü eğlence için değil ayinlerinde ve Şamanların gözetiminde kullanıyorlardı. Tütün, zamanla Güney Amerikanın hızla sömürgeleştirilmesine de sebep oldu. İlk sömürgecilerin gelmelerinin sebebi tütün üretimini arttırma isteğiydi. Avrupalılar, Amerika'ya Afrika’dan getirdikleri zenci kölelerle tütün tarımı yapmaya başladılar. Tütün, 1500’lerde Antillerden İspanyol gemicileri vasıtasıyla İspanya'ya getirildi. Oradan da bütün Avrupa'ya gitti. Osmanlı ülkesine ise 1600’lerde Venedikli tüccarlar tarafından getirildi. Çok kısa bir zamanda popüler oldu.

Tütün, (Nicotiana), Solanaceae (patlıcangiller) familyasının Nicotiana cinsindendir. Yaprakları tütün yapımında kullanır. Haziran-Ağustos aylarında pembemsi renkli çiçekleri açar. 0,75- 1,5 metre boylarında, bir yıllık kültür bitkisidir. Gövdesi dik, silindir gibi, tüylü ve yapışkanlıdır. Yapraklar sapsız veya kısa saplı, büyük oval, tüylü ve yapışkan, özel kokulu ve acı lezzetlidir. Çiçek, tepede salkım durumunda bulunur. Tüp şeklinde, pembemsi-kırmızı renkli, tüylü ve beş sivri dişli çiçeği vardır. Meyvesi uzun ve oval küçük tohumlu olur.

Toprak, tütün ekimi için sonbaharda işlenir. Tarla, ilkbaharda dikime hazırlanır. Tohum önce suda ıslatılır. İlkbaharda erkenden yastıklara ekilir. Yastıkların güneşli bir ortamda kurulması gerekir. Fide yastıklarına iyi bakmak gerekir. Fideler 6-8 santim olunca, tarlalarda açılan yerlere dikilir. Dikim genellikle Mayıs’ta yapılır. Kaliteli tütün elde etmek için çiçeklenmenin başlangıcında bitki üzerinde 10-15 yaprak kalacak şekilde üst kısmından kesilir. Tütün 90-120 günde yetişir. Temmuz başından başlayarak hasat edilir. Hasat el ile ve günün erken saatlerinde yapılır. Kurutma işlemi birkaç gün, ambar veya bacada yapılır. Kurutmadan sonra, yaprak depolara alınır. Yapraklar su ile ıslatılır. Yani tavlanır. Yumuşayan yapraklar ayrılır. Şirkete gönderilir.

Kaliteli bir tütün için, iklim çok önemlidir. Bunun için, tütünün gerekli iklim ve toprakta yetiştirilmesi gerekir. Tütün yaprağında tanen, zamk, nişasta, reçine ve alkaloitler bulunur. Bu alkaloitler içinde en fazla olan nikotin alkaloitidir. Tütün yaprağından hazırlanan infüzyonlar (% 1'lik) vücut parazitlerine karşı sürülerek kullanılır. Nikotinin sülfat tuzları ise, tarım mücadelede, böcek öldürücü olarak, yaprakları keyif verici olarak sigara imalinde kullanılır. Ayrıca tütün yaprağı özel bir şekilde fermente edilir. Kokulandırılır. Toz edilerek keyif veren ve aksırtıcı bir madde olan enfiye üretiminde kullanılır. Tütün tohumları yağ bakımından da zengindir. Yerli tütündeki yağ oranı % 35-45 kadardır. Tütün yağı, boya ve sabun sanayinde kullanılır.

Türkiye tütün üretiminde ABD, Brezilya, Çin ve Hindistan'dan sonra 5. sırada yer alır. Türkiye'deki tütün bölgeleri şöyledir:

-Ege Bölgesi (Akhisar, Söke, Manisa, Denizli, Eşme çevresi)
-Karadeniz Bölgesi (Bafra, Samsun, Trabzon çevresi)
-Trakya Bölgesi (Keşan, Kırklareli çevresi)
-Marmara Bölgesi (Balıkesir, Bursa, Bolu, İzmit çevresi)
-Doğu Anadolu Bölgesi (Malatya, Bitlis, Diyarbakır, Muş, Hakkâri)