IRAK KÜRDİSTAN ÖZERK BÖLGESİ
Irak Kürdistanı, Federal Irak Cumhuriyeti’nin kuzeyindeki bölgeleri kapsayan Bağdat’a bağlı özerk bölgedir. Nüfusu 5.500.00, yüzölçümü 80.000 km² ve başkenti Erbil olan bölgenin başlıca şehirleri; Duhok, Süleymaniye, Musul ve Kerkük. Bölgede Kürtlerin yanı sıra Türkmenler, Asuriler ve Süryaniler de yaşamaktadır. Resmi dillerin Kürtçe ve Arapça olduğu bölgenin yönetimi, Hikûmetî Herêmî Kurdistan (Kürdistan Bölgesi Hükümeti) tarafından sağlanmaktadır. Doğal yapısı dağlıktır. Yüksek miktarda petrol kaynakları bulundurur. Genelde su bulma imkanları zordur. Su olmadığından dolayı da kuraklık görülür. Stratejik konumu önemlidir. İran ve Suriye arasındaki ticaretin geçiş noktasıdır.
Irak Kürdistan Özerk Bölgesi, 11 Mart 1970 tarihinde Saddam Hüseyin ve Mustafa Barzani arasında yapılan anlaşma üzerine kuruldu. Özerklik anlaşmasına göre, Irak'ın kuzeyindeki üç il, yaklaşık 37.000 km²'lik bir bölge, Erbil’de kurulacak bir yerel Parlamento tarafından yönetilecekti. Bunun yanı sıra Irak Meclisinde 5 Bakan ve Başbakan vekili Kürt olacaktı. Kürtçe ülke genelinde Arapçanın yanı sıra ikinci resmî dil olacaktı. Fakat İran-Irak savaşı sırasında bu bölge merkezi hükümetin kontrolünden çıktı ve İran saflarında yer aldı. Saddam Hüseyin savaştan önce anlaşmayı kaldırdı ve 1974’te Kürt bakanları meclisten çıkardı. Bu durum üzerine Kürtler isyan etti. Bu durum Irak için çıkan savaşı kötü etkiledi. Birinci körfez savaşı öncesi ve savaş sırasında Saddam Hüseyin'den kaçan on binlerce Kürt, Türkiye’ye sığındı. Türkiye tarafından kurulan kamplarda Kürt mültecilere sağlık, barınma ve giyim yardımları yapıldı.
Irak Kürdistan Özerk Bölgesi Parlamentosunda; Kürdistan Demokratik Partisi, Kürdistan Yurtseverler Birliği, Kürdistan İslami Hareketi, Kürdistan Sosyalist Partisi, Kürdistan İşçi Partisi gibi partiler bulunmaktadır. Bölge halkının çoğu Sünni’dir ve Şafi mezhebindendir. Bölgede; Katolik, Ortodoks, Süryani, Ermeni ve Keldani kiliselerine bağlı Hıristiyan azınlık ve sayıları on binlere ulaşan Yezidi dini mensubu mevcuttur. Bölgede Erbil ve Süleymaniye kentlerinde olmak üzere iki adet uluslararası havalimanı vardır. Buradan Viyana, Frankfurt, Stockholm, Amsterdam, Dubai, Umman ve İstanbul'a haftada 80'den fazla doğrudan uçak seferleri düzenlenmektedir.
|