ANASAYFA

KARDEŞ DİL MEGRELCE

Lazcayla kardeş dil olan Megrelce (Margalur nina), Güney Kafkas dillerinden biridir. Gürcistan'ın güneybatısındaki antik Kolkhida uygarlığının kurucularından, kardeş halk Megreller tarafından konuşulur. Megrelceyi, Gürcistan’ın Megrelya ve Abhazya’nın Gali bölgesinde yaşayan yaklaşık 1 milyon Megrel günlük yaşamlarında kullanmaktadır. Megrelce, yaygın olarak Gürcü alfabesiyle (Kartuli anbani) yazılır ama bu dil aslında yazılı bir dil değildir ve belli bir yazı standardı da oluşmamıştır. Megrelce konuşan nüfus iki dillidir ve Gürcüce aynı zamanda Megrelce konuşan nüfusun yazı ve eğitim dilidir.

Lazca ile Megrelcenin aynı kökenli dil olduğu konusunda günümüzde yeterli kanıt elde edilmiştir. Lazca ve Megrelce, Zancanın iki ayrı diyalektidir. Kolkh ulusunun iki ayrı evladı, tarihi kaderleri nedeniyle birbirlerinden ayrı düşmüşler, dilleri de zamanla başkalaşıma uğramıştır. Lazca ile Megrelcenin yaklaşık 500 yıl önce ayrılmaya başladığı kabul edilir. Aynı dili konuşan kardeşlerin, kuzeyinde kalanlar Megrelce ve Osmanlıların fethettiği bölgede kalanlar Lazca konuşan halk olarak ikiye ayrıldılar. Bu iki dilin Gürcüceyle ayrışmanın İ.Ö. 1. binyılda başladığı kabul edilir. Svanca ise akrabası olan bu dillere daha az benzer ve diğer dillerden İ.Ö. 2. binyılda ayrıştığı sanılır. Günümüzde, Gürcücenin Kartli, Hevsuri, Kaheti, Cavaheti, Guria, Raca vb. diyalektlerinin birbirleriyle olan uzaklığı, Lazca- Megrelcenin uzaklığından daha fazladır.

Megrel diline ilişkin 19. yüzyıldan bu yana Megreller ve yabancılar tarafından araştırmalar yapılmıştır. Aleksandre Tsagareli (1880) Megrelcenin fonetik analizlerini, İoseb Kipşidze (1914) ve Şalva Beridze (1914) gramerini incelemiştir. En eski yazılı Megrelce metinler 19. yüzyıla tarihlenir. Bu metinler daha çok etnografya içeriklidir. İlk Megrelce dilbilimsel çalışmalar da 19. yüzyılın sonlarında yapıldı. 1930- 1938 arasında Kazakhişi Gazeti, Komuna, Samargaloş Çai, Narazeniş Çai ve Samargaloş Tutumi gibi gazete ve dergiler yayımlandı. Megrelcenin başlıca diyalekti, Zugdidi-Samurzakano veya Kuzeybatı diyalekti ile Senaki veya Güneydoğu diyalektidir.



                                                                                                                                                              LAZURİ