ANASAYFA

BİR FİLM: YAŞASIN ZAPATA!

Anadili Náhuatl olan Emiliano Zapata, 8 Ağustos 1879’da San Miguel Anencuilco köyünde doğdu. 1900-lü yılların başında, Meksika’yı, toprak ağalarının adamı olan zalim diktatör Porfirio Diaz yönetiyordu. Namuslu ve dürüst Emiliano Zapata; topraklarına ağalar tarafından el konulan fakir köylülerin haklarını savunur. Meksiko City'de yaşayan köylüler topraklarını geri alabilmek için mahkemeye giderler. Tapuları olmasına rağmen, hiçbir şey ekmeye hakları yoktu. Üstelik topraklarına ağaların çıkarı için birileri şeker kamışı ekmiştir. Hakim, sınır tesbiti yapılmasını ister. Köylülere, “sabırlı olun” tavsiyesinde bulunur. Emiliano Zapata, sabrın mısır unu yapmaya yetmediğini söyler. Zalim ağalar ve onlar için çalışan, Porfiro Diaz’ın polis ve askerlerinin fakir köylülere tahammülü yoktur. Emiliano Zapata, fakir köylülerin haklarını savunduğu için diktatör Porfirio Diaz tarafından hain ilân edilir. Hem yaşamak hem de bu zalime karşı mücadele etmek için tek çareleri kalmıştır. Emiliano Zapata ve kardeşi Eufemio dağa çıkar. Haklarını savunduğu fakir köylüler yanındadır. Ciddi silahlı bir gücü yönetir. Diktatör Porfirio Diaz’a karşı mücadele eden Francisco Madero’nun partizanlarına destek verirler.

Emiliano Zapata’nın amacı, fakir köylülere toprak verilmesini sağlamaktır. 1910 Devriminden sonra, iktidara gelen reformcu önder Francisco Madero, fakir köylülere toprak dağıtana kadar Emiliano Zapata silah bırakmadı. Francisco Madero’nun yavaş reformlarını beğenmeyen Emiliano Zapata, 1911'de, “Plan de Ayala” adlı acil bir toprak reformu belgesi yayınladı. 1913’de Francisco Madero'yu deviren ağaların adamı Victoriano Huerta’yı tanımadı. Fakir köylülere düşman Victoriano Huerta’ya karşı mücadele başladı. 1914'te Pancho Villa ile beraber Meksiko'yu işgal etti. Emiliano Zapata’yı hiç kimse; para, unvan, mal ve mülk ile kandıramadı. Hep fakir köylülerin haklarını savundu. Savaşta Emiliano Zapata’yı yenemeyen askerler, onu 10 Nisan 1919'da pusuya düşürerek Ciudad de Meksiko’da öldürdü.

Fakir köylüler, Emiliano Zapata’nın öldüğüne hiç inanmadı. Ağalar, yaşarken de öldükten sonra da ondan korktular. “Viva Zapata” filmi, Emiliano Zapata öldürüldükten yıllar sonra, 1952’de çekildi. Filmin sonunda, Emiliano Zapata’nın yüzlerce mermi ile öldürülmüş durumunu gören yaşlı bir general şöyle konuşur: “Ölü bir düşman, çok güçlü bir düşman olabilir...” Filmin çekildiği yıllarda on binlerce Meksikalı, Emiliano Zapata'nın yaşadığına ve bir gün döneceğine inanıyordu. Sonraki elli yıllarda da Meksikalılar buna inanmaya devam etti. Emiliano Zapata, şu sözleri ile her zaman mazlumlara yol gösterdi: “Ayakta ölmek, dizler üzerinde yaşamaktan iyidir!”

Yönetmen: Elia Kazan; Görüntü yönetmeni: Joseph MacDonald; Prodüktör: Darryl F. Zanuck; Senaryo: John Steinbeck, Edgecumb Pinchon; Müzik: Alex North; Sinematografya: Joseph MacDonald; Editör: Barbara McLean; Oyuncular: Marlon Brando (Emiliano Zapata), Jean Peters (Josefa Zapata), Anthony Quinn (Eufemio), Joseph Wiseman (Fernando), Arnold Moss (Don Nacio), Alan Reed (Pancho Villa); Dağıtım: Twentieth Century Fox Film Corporation; İlk yayın tarihi: 7 Şubat 1952; Süre: 113 dakika; Dili: İspanyolca ve İngilizce.