ANASAYFA

KABARDEY-BALKAR CUMHURİYETİ

Kabardey-Balkar Cumhuriyeti, Kuzey Kafkasya’da adını bu cumhuriyette yaşayan Kabardeyler ve Balkarlardan alan, Rusya Federasyonu’nu oluşturan federe cumhuriyetlerden biridir. Kafkas dağlarının kuzey eteklerinde, Terek ırmağı havzasında yer alan cumhuriyetin doğusunda Osetya Cumhuriyeti, güneyinde Gürcistan Cumhuriyeti, batısında ise Karaçay-Çerkes Cumhuriyeti bulunur. Yüzölçümü 12.500 km2, nüfusu 900.000 civarındadır. Kabardey-Balkarya, Nalçik ve Tırnavuz kentsel yönetim alanlarıyla Kabardey ağırlıklı Zolskiy (Dzelıqo), Baksan, Çegem (Şedjem), Çerek (Şeredj), Arvan ve Terek (Terç); Rus ağırlıklı Prohladnıy ve Mayskiy; Balkar ağırlıklı Sovetskiy rayonlarına ayrılır. Nalçik'te Kabardey çoğunluğunu Rus ve Balkar nüfusu izler. Prohladnı kenti Rus, Tırnavuz kenti ise Balkar ağırlıklıdır.

Sovyet Sosyalist Federe Cumhuriyeti'ne bağlı (SSFC) "Dağlı Özerk SSC" içinde Kabardey ve Balkar ulusal okruğları da yer aldı. Bu iki okruğ, daha sonra 16 Ocak 1922'de SSFC'ye bağlı Kabardey-Balkar Özerk Oblastı'nı oluşturdu. Statü, 5 Aralık 1936'da özerk cumhuriyete yükseltildi. 1943'te Cumhuriyetin Balkar bölümü kaldırıldı. 9 Ocak 1957'de Kabardey-Balkar Özerk SSC yeniden kuruldu. Aralık 1991'de SSCB'nin dağılması üzerine Kabardey-Balkar Cumhuriyeti, bir üye cumhuriyet olarak Rusya Federasyonu içinde kaldı. Cumhuriyette yarı parlamenter bir sistem geçerlidir. İdari bir başkanlığa ve iki meclisli bir yasama organına sahiptir. Devlet Başkanı dışarıdan bakanlar kurulunu atamaya ve görevden almaya yetkilidir. Yasama Meclisi, Cumhuriyet Sovyeti olarak bilinen bir üst kurum ve Temsilciler Sovyeti denilen bir alt kurumdan oluşmaktadır.

Kabardeyler ve Balkarlar Sünni Müslümandırlar. Kabardey-Balkar Cumhuriyeti’nde Kabardeyce ve Balkarca, resmi diller olarak Rusça yanında ilk ve orta dereceli okullarda, dil ve edebiyat dersleri ile sınırlanmış olarak okutulmakta, Nalçik'teki Kabardey-Balkar Devlet Üniversitesinde incelenmekte ve öğretilmektedir. Kabardeylerin anadili Abhaz-Adige dil grubuna girer. Balkarlar Ural-Altay dil ailesinin, Kıpçak grubunun bir boyu olan Karaçaylılara çok yakın bir dil konuşurlar. Zaten Balkarca ve Karaçayca aynı edebiyat dilini kullanır. Cumhuriyette, Kabardeyce iki dergi ve bir gazete, Balkarca da bir gazete basılmaktadır. Nalçik'te, ayrıca çok sayıda kültürel kurum ve kuruluşlar da bulunmaktadır.

Kabardey-Balkar ekonomisinin temelini sanayi sektörü oluşturmaktadır. Ağır sanayi, elektrik enerjisi üretimi ve metalurji önemlidir. Makine yapımı da gelişmiştir. Bu cumhuriyette tarım gelişmiştir. Kabardey düzlüğünde buğday, mısır, darı ve ayçiçeği yetiştirilir. Dağların eteklerinde de sebze, meyve ve üzüm yetiştirilmektedir. Ayrıca hayvancılık da yapılmaktadır. Dağ köylerinde zengin otlaklar vardır. Ülke dağ turizminde ilerlemektedir.



                                                                                                                                                              LAZURİ