ANASAYFA

PARAZİTER HASTALIK UYUZ

Uyuz, sarkoptların deri altına yerleşmesiyle oluşan, her yaş insanda görülebilen, çok bulaşıcı, şiddetli kaşıntılı paraziter bir hastalıktır. Uyuz böceği, (Sarcoptes Scabiei Von Hominis) ancak bir mikroskop ya da büyüteç yardımı ile görülebilecek büyüklüktedir ve tüm yaşamını insan vücudunda geçirir. İnsanlarda hastalık yapan, parazitin dişisidir ve erkeğinden çok büyüktür. Derinin üst katmanlarında tüneller açarak ilerler ve bilhassa geceleri ve sıcakta hareket ederek müthiş bir kaşıntıya sebep olur. Uyuz böceği, insandan insana aynı yatakta yatmakla ve sıkı temasla geçer. Dolaylı bulaşma çok nadir olur çünkü uyuz böcekleri, insan derisini ancak yatak hararetinde terk ederler. Uyuz hastalığının pislikle bir ilgisi yoktur, böcek temiz bir ciltte de yaşayabilir; uyuzun kirli insanların hastalığı olduğu inancı doğru değildir.

Uyuzda kuluçka devresinden bahsetmek doğru olmazsa da ilk gelen uyuz böceğinin çoğalarak uyuz belirtileri göstermesi için birkaç hafta geçmesi lazımdır. Erken ortaya çıkan uyuzda küçük kırmızı kabarcıklar ve sivilceler görülür. Daha ilerlemiş vakalarda deri kabuklu ve pullu olabilir. Uyuz çoğunlukla vücudun kıvrım ve çatlaklarında başlar, özellikle parmaklar arasında, dirsek, bilek ve dizlerde, kalça ve kemer hizasında, kadınlarda meme ucunda, erkeklerde cinsel organda görülebilir. Bileziklerin, yüzüklerin altındaki deride saklanırlar veya tırnakların altında görülebilirler. Çocuklarda avuç içi, taban ve saç derisini tutmaksızın bütün vücuda yayılabilir. Uyuzla birlikte bakteriyel enfeksiyon da görülebilir. Çocuklarda, uyuz çoğu zaman özellikle enfeksiyonlarla beraber olabilir.

Uyuz; savaş, açlık, deprem gibi sıkıntılı hallerde artar. Uyuzun sıklığı sonbahar ve kış aylarında artar. Okullar ve toplu yaşam alanlarında uyuzun ortaya çıkma ihtimali yüksektir. Uyuz böceği eşyalar üzerinde 2- 3 gün yaşayabildiği için tüm eşyalar ve giysiler kaynar su ile 20 dakika süre ile yıkanmalı, tüm giysilerin özellikle vücutla temas eden iç bölgeleri sıcak ütü ile ütülenmeli, tüm ev ve araba elektrik süpürgesi ile temizlenmelidir. Günümüzde uyuz, insanlar arasında doğrudan doğruya temas ile bulaşarak sorun yaratmaya devam etmektedir. Hastalık 30 yıllık dönemlerde salgınlar halinde görülmektedir. 15 yıl sakin geçen bir devreyi 15 yıllık bir salgın eğrisi izler. Bunun nedeninin insanlarda gelişen böceğe karşı direnç olduğu tahmin edilmektedir.