ANASAYFA

AŞİRET MEKTEBİ

Aşiret Mektebi, Sultan İkinci Abdülhamid tarafından, 21 Eylül 1892 tarihinde açıldı. Eğitim önce, Akaretler’deki binada başlandı. Okul daha sonra Kabataş'taki Esma Sultan konağına taşındı. Kapanana kadar burada eğitime devam etti. Bu okul, aşiretlerin yoğun ve hâkim olduğu bölgeleri muhafaza etmek, bunların reislerinin ve ağalarının çocuklarını, Osmanlı kültürüyle yetiştirerek devlete ve saltanata bağlamak amacıyla açılmıştır.

Mektebe ilk olarak Halep, Bağdat, Suriye, Musul, Basra, Diyarbekir, Trablusgarp vilayetlerinden ve Kudüs, Bingazi ile Zur sancaklarından, kabiliyetli ve muteber ailelerin 12 ile 16 yaş arasındaki çocukları alınmıştır. İki yıllık öğretim programı, beş yıla çıkarılan okulda Kuran-ı Kerim, fıkıh, ilmihal gibi din bilgileri yanında, zamanın fen bilgileri, Fransızca, Türkçe, coğrafya, tarih, edebiyat ve askerî dersler de okutuldu. Okula, önceleri yalnızca Arap aşiret reislerinin çocukları alındı. Sonraki yıllarda, okula Kürt ve Arnavut aşiret reislerinin çocukları da alındı. Aşiret mektebinden mezun olan çocuklar, Harbiye ve Mülkiye mekteplerine gönderildi. Mektep yatılıydı. Öğrencilerin bütün masrafları devlet tarafından karşılandı. Bundan başka her öğrenciye bir aylık da veriliyordu. Sınıf mevcudu 40 idi. Aşiret Mektebi nizamnamesi ve iki yıllık ders programı 8 Temmuz 1892'de, bir tezkere ile Sadrazam Cevad Paşa tarafından Abdülhamid'e sunuldu.

Bu nizamnameye göre, Aşiret Mektebinin özellikleri şöyleydi: Beş yıllık devlet parasız yatılı okuludur. Okula 12- 16 yaşlarında zihnen ve bedenen sağlam aşiret çocukları alınacaktır. İlk yıl 50, diğer yıllar 40'ar talebe alınarak okul mevcudu 210 olacaktır. Talebelere ayda 30'ar kuruş maaş verilecektir. Mezun olacaklara, kendi aşiretlerine döndüklerinde, oralarda açılacak okullarda muallimlik veya diğer vazifelerde memuriyet verilecektir. İmparatorluk bünyesindeki bütün aşiretlerden öğrenci alan Aşiret Mektebinde okuyan öğrenciler her iki yılda bir defa devlet parasıyla ve subaylar gözetiminde memleketlerine gönderiliyordu. Aşiret Mektebini bitirenlere, altı ay Harbiye'de staj yaptıktan sonra teğmen rütbesi veriliyordu. Memleketlerine dönüp Hamidiye Alaylarında görev yaptılar. Aşiret Mektebi, 1906'da kapatıldı.