ANASAYFA

ÇALIŞKAN VE ÜRETKEN ARI

Arı, zar kanatlılar takımında Apoidea familyasını oluşturan bir böcektir. İçinde enine ve boyuna damarcıklar bulunan ve iki çift saydam zar şeklinde kanatları vardır. Arıların vücudunda; baş, göğüs ve karın bölümleri vardır. Vücutları yumuşak yoğun bir kıl örtüsüyle kaplıdır. Başında; gözleri, antenleri ve beslenme organları vardır. Baş, vücudun ikinci bölümü göğüse ince oynak bir boyunla bağlıdır. Göğüs ve karın halkalardan oluşur. Petek şeklinde bir çift bileşik ve üç basit gözü vardır. Basit gözlerde binlerce küçük ünite vardır. Bileşik göz ana arıda 3.000, işçi arıda 4.000 ve erkek arıda 8.000'den fazla basit göz bulunur. Başta bir çift duyarga da bulunur. Bu duyargalar; koku, tat ve dokunma hissetmeye yarar. Duyargaların içindeki sinir uçlarıyla duyularına ek olarak rüzgâr hızını ve hava sıcaklığını da algılayabilir. Arıların duyargaları, 2 km uzaklıktaki balın kokusunu alır. Ağız yapısı dört bölümlüdür: üst dudak, üst çene, alt çene ve alt dudak. Dil, 6- 7 mm’dir. Baş içyapısında önemli salgılar yapılır. İşçi arıların yutak üstü salgı bezleri gençken arı sütü, daha sonraları da baldaki sakarozu parçalayan enzimler salgılar. Çenede bulunan bezler, ana arıda ana arı feremonunu, işçi arılarda da alarm feremonunu salgılar.

Göğüs hareket merkezidir. Dört adet segmentten meydana gelir. Bunların üzerinde üç çift bacak ve iki çift kanat bulunur. Arı, orta bacakları üzerinde polen fırçası denilen sert tüylere sahiptir. Bunlar çiçeklerde bulunan polenin göğüsten ve ön bacaklardan arka bacaklara aktarılması ve arka bacaklarda bulunan polen sepetine toplanmasına yardımcı olur. Bu polen sepetçikleri, poleni kovana taşır. Kanatlar damarlarla desteklenmiş çok ince zar şeklindedir. İki çifttir. Uçuşta arka kanatlardaki kanca yardımıyla ikisi birlikte çalışır. Uçuşu yönlendirmeye yarar. Uçuş sırasındaki hızı saatte 50 km kadardır.

Karın, ergin arıda dokuz segmente sahiptir. Mide, bağırsak ve üreme organlarında balmumu bezleri ve iğne vardır. Segmentlerdeki sağlı-sollu bir çift mum salgı bezi (balmumu aynası), işçi arıların balmumu yapma döneminde kalınlaşır. Mum salgılar. Sıvı olarak aynalar üzerine salgılanan mumlar, mum ceplerinde katılaşır. Böylece de küçük pulcuklar haline dönüşür. Arılar birbirine tutunarak özel hareketlerle balmumlarını sızdırırlar. Ayakların yardımıyla ağızlarına götürdükleri balmumu pulcukları orada yumuşar ve yoğrulur. Bunlar, petek gözlerinin yapımında kullanılır. Mum örme dönemini tamamlayan işçi arılarda, önceden sahip oldukları mum salgı bezleri tahrip olur. Sonra da birer hücre tabakasına dönüşür.

İşçi arıların yedinci abdominal segmentinin (karın halkası) iç yüzeyinde ve sırt plakasının ön kenarına yakın bölümünde büyük hücrelerden oluşmuş koku bezi (nasanof bezi) vardır. İşçi arılar ve ana arıda abdomenin (karın) sonunda iğne bulunur. İğne, iğne odacığından çıkar. İnce ve sivri uçlu bir savunma organıdır. Bu iğne zehir kesesine bağlıdır. İşçi arıların iğnesi geriye çentiklidir. Bu sebeple işçi arı birisini sokmak üzere iğnesini batırdığında geri çekemez. Çentikler testere ağzı gibidir. Çıkıntıların sivri uçları iğnenin batış yönünün tersinedir. Bunun için arılar hayatlarını tehlikede görmezlerse insanı sokmaz. Arının sokması savunmanın en son aşamasıdır. Önce sesle uyarırlar. Sonra toplu halde gürültü yaparlar. Yine de hedef tehlikeyi algılamazsa, son çare olarak, hızla tehlike gelen yere doğru uçarlar. Çarparlar. Hedefi korkutmak isterler. Tehlikenin yine de geçmediğinden emin olunca hedefi sokarlar.