ANASAYFA

SURİYE ARAP CUMHURİYETİ

Suriye Arap Cumhuriyeti (Al Jumhuriyah al Arabiyah as Suriyah) Ortadoğu'da Lübnan, İsrail, Ürdün, Irak ve Türkiye ile komşu bir ülkedir. Kuzeyden Türkiye, doğudan Irak, güneyden Ürdün, batıdan İsrail, Lübnan ve Akdeniz ile çevrilidir. Yüzölçümü 185,180 km², başkenti ve en büyük şehri Şam, nüfusu 17.921.000 kişidir. Halep, Lazkiye, Humus, Hama, Busra, Malula, Palmira büyük şehirlerindendir.

Suriye, tarih boyunca Kenanlılar, Fenikeliler, Hititler, İbraniler, Aramiler, Asurlular, Babilliler, Persler, Yunanlılar, Romalılar, Bizanslılar, Araplar, Selçuklular ve Haçlılar tarafından istila edilmiştir. Ülkeye ilk yerleşenler Hazreti Nuh’un oğlu Sam’dan türeyen ve Sami dilini konuşan Samilerdir. Şam, Emevi İmparatorluğu'nun merkezi ve Memlûk Devleti'nin bölgesel yönetim merkeziydi. Abbasi Halifeliği (662- 749) devrinde Suriye, çok gelişip, pek çok ilim, kültür, medeniyet ve sosyal tesisler yapıldı. Şam, 1260 yılında Memlûk İmparatorluğunun başkenti olmuş, 1400 yılında, Timur tarafından saldırıya uğrayıp yok edilmiştir. 1517'de Osmanlı egemenliğine girmiş ve tam 403 sene boyunca Osmanlı tarafından yönetilmiştir. I. Dünya Savaşında Osmanlı yönetiminden çıkmıştır. 1920'den 1946'ya kadar Fransa yönetiminde kalmıştır. 1946'daki bağımsızlık ilânından sonra, 1958 Şubat'ında, Mısır ile Birleşik Arap Cumhuriyeti'ni kurmuşlardır. Bu birliktelik, ancak 3 yıl sürmüştür ve iki ülke 1961 yılında ayrılmışlardır.

Suriye, esasen üç bölgeye ayrılabilir; kıyı kesimi, dağlık bölge ve Suriye çölü. Suriye'nin üçte ikisi çöllerle kaplıdır. Suriye, kısa bir Akdeniz kıyısına sahiptir. Kıyıyı doğuya ve güneye uzanan verimli ova ve yaylalar takip eder. Bundan sonra doğuya doğru, dağlar ve vadiler uzanır. Kıyı bölgesinde iklim, yaz aylarında nemli ve aşırı sıcaktır. Kış aylarında sık sık sis olayları olur ve bölge bol yağış alır. Halep civarındaki bölgede ve bozkır çölde tatlı bir iklim vardır. Şam civarında ise gündüz-gece sıcaklık farklılıkları fazla olan ve genellikle kuru bir atmosferi olan kara iklimi hüküm sürer.

Suriye, ekonomisi esas itibariyle tarım ve hayvancılığa dayanır. Tabii kaynaklar bakımından ülke pek zayıftır. Başlıca tarım ürünleri; arpa, buğday, yulaf, darı, mısır, sebze, meyve, tütün ve şekerkamışıdır. Bazı bölgelerde pamuk ve zeytin tarımı da yapılır. Deve, koyun, keçi ve sığır yetiştirilir. Maden olarak fosfat çıkarılır. Petrolü sınırlı ölçüdedir. Bundan başka alçıtaşı, bazalt, kurşun ve bakır da çıkarılmaktadır. Suriye; Türkiye, Ürdün, Lübnan ve Irak’ı birbirine bağlayan demiryolu sisteminin ortasında yer almaktadır. Lazkiye ve Tortus limanları, ülkenin deniz ulaşımına kâfi gelmektedir. Hem dış ve hem de iç hat havayolu ulaşımı düzenlidir.

Suriyeliler, Arabistan, Asya ve Avrupa’dan göç etmiş insanların karışımından meydana gelmişlerdir. Ekseriyeti Sami soyundan gelen Araplar teşkil eder. Nüfusun %89’unu Araplar, %6’sını Kürtler, %3’ünü Ermeniler ve geri kalanını da Türk, Çerkes ve Asuriler teşkil eder. Suriye’nin resmi dili Arapçadır fakat genellikle Sami dilinden gelen Arapça konuşurlar. Bundan başka Türkçe, Süryanice, Kürtçe, Ermenice ve Çerkesce de konuşulmaktadır. Nüfusun hemen hepsi Müslüman, çok az bir bölümü Hıristiyan’dır. Hıristiyanlar genellikle Katolik, Ortodoks, Suriye Ortodoks’u, Monofist, Protestan, Keldani ve Nesturi gibi ayrı gruplar halindedir. Müslümanların büyük bir bölümü Sünnîdir. Ayrıca Aleviler, İsmaililer ve Dürziler de vardır. Çok az sayıda Yezidi, Rafizi ve Şii mevcuttur.