ANASAYFA

OGNİ SKANİ NENA!

Ogni skani nena! (Duy kendi sesini!/Anla kendi dilini!) Türkiyeli Lazların yayımladığı ilk kültür dergisidir. İstanbul’da yayımlanan derginin sahipliğini ve sorumlu yazı işleri müdürlüğünü Mehmedali Barış Beşli, yayın yönetmenliğini Ahmet Hacaloğlu (Ahmet Hulusi Kırım), yayın koordinatörlüğünü Ali İslamoğlu (Ali İhsan Aksamaz) yapmıştır. Derginin 1. sayısı Kasım 1993, 2. sayısı Ocak 1994, 3. sayısı Mart-Nisan 1994, 4. sayısı Mayıs-Haziran 1994, 5. sayısı Temmuz-Ağustos 1994, 6. sayısı Eylül-Ekim 1994 tarihlerinde yayımlanmıştır.

Ogni, Laz halkının yok olma tehlikesiyle karşı karşıya olan dilini, kültürünü yaşatma, çok az bilinen tarihini gün yüzüne çıkarıp Laz halkını bilinçlendirme amaçlarını taşıyordu. Derginin amaçlarından biri de Lazlara Kafkasyalılık bilincini aşılamak için mücadele vermek ve diğer Kafkas kökenli aydınlarla dayanışma içinde çalışmaları ilerletmek olarak görülüyordu. Sol bir terminolojiye sahip olan derginin kimi yazılarında Laz milliyetçisi söylemlere de rastlanmakta idi. Makalelerin neredeyse tamamı Türkçe yayımlanan dergide Lazca masallar, hikâyeler, şiirler, maniler, fıkralar, metinler, atasözleri, bilmeceler, karikatürler, alfabe, gramer, sözlük gibi bölümler yer almakta idi.

Ogni’nin “Çıkarken” yazısının son paragrafında: “Bu perspektifi ile Ogni, Anadolu mozayiğinin parçası olan Lazların dili, tarihi, edebiyatı, folklorü, müziği, sosyolojisi, etnografyası, arkeolojisi, coğrafyası ve diğer; bilim, kültür, sanat, araştırma, tanıtma ve yeniden inşa için yayın faaliyetiyle evrensel kültüre katkıda bulunurken diğer yanda Kafkas ve Anadolu’da yaşayan halkların ortak sesi, bölge halklarının kardeşlik köprüsü olacaktır.” denilmekte idi. Ogni'nin ilk sayısı, içindeki iki yazı sebebiyle “bölücülük” iddiasıyla İstanbul DGM tarafından toplatıldı ve dergiye bu iddia temelli dava açıldı. Ogni, 4. sayısının arifesinde beraat etti ancak bu sefer de dergi emektarları arasındaki anlaşmazlık nedeniyle 6. sayıdan sonra yayın hayatına son verdi.

Misyonunu; yok olan halkına, kültürüne, diline sahip çıkan Lazların çığlığı olmak şeklinde tanımlayan Ogni, Türkiye’deki etnik politikalara karşı bir protesto sembolü olmuştur. Derginin 3. sayısında Ogni’nin rolü, dikenli telle çevrili dar bir yolu gösteren bir karikatürle anlatılır: Tabelada “Tek dil, tek kültür, tek ulus” yazmakta, iki Laz çifti Lazuri Nena (Laz Dili) yazılı yan bir yola sapmaya çalışmakta fakat dikenli tel onları engellemektedir. Laz Kültür Hareketi için bir okul işlevi gören Ogni, yurtta ve dünyada yoğun ilgiyle karşılanmış, Lazlardaki kültürel rönesansın başlangıcı olmuştur.