ANASAYFA

MISIR ARAP CUMHURİYETİ

Mısır Arap Cumhuriyeti (Cumhuriyyet Mısr el-Arabiyye), medeniyetin beşiği Ortadoğu’da bulunan bir ülkedir. Kuzeyinde Akdeniz'e, doğusunda Kızıldeniz'e kıyısı bulunan ülkenin batısında Libya, güneyinde Sudan yer almaktadır. Asya kıtasında yer alan kısmı Sina yarımadası üzerinden kuzeydoğusunda Filistin ve İsrail'le komşudur. Nüfusun büyük bir bölümü Nil nehri boyunca yerleşmiştir. Başkenti Kahire, yüzölçümü 998.774 km², nüfusu 77.420.000 olan ülkenin büyük şehirleri; Zagazig, Mansura, Demenhur, İskenderiye, Tanta, Minye, Benha, Sevhac, Asyut, Gize, Şibin el-kom, Kina’dır.

Mısır, tarih boyunca birçok medeniyetin beşiği olmuştur. Bilinen ilk tarihi MÖ 5000 yıllarında kurulmuş, aşağı ve yukarı Mısır krallıkları ile başlar. Bunlardan en eskisi Firavunlar dönemidir. Bunu Menes hanedanlığı ve Pers hakimiyeti takip eder. Mısır, 640 yılına kadar Roma ve Bizans hakimiyetinde kaldı. Hz. Ömer döneminde Mısır fethedilerek Mısır halkı İslamiyetle şereflendi. Din ve dil beraberliği sağlanmış Mısır, Abbasiler döneminde refah ve huzur bakımından altın bir devir yaşadı. Abbasilerden sonra 1171’e kadar Fatımilerin elinde kaldı. Bu tarihte Selahaddin Eyyubi tarafından fethedildi. Eyyubilerden sonra 16. yüzyıla kadar Mısır, Memlük sultanlarınca idare edildi. Yavuz Sultan Selim, 1516'da Mısır'ı Osmanlı topraklarına kattı. Fransa imparatoru Napolyon, 1798'de Mısır'ı işgal etti. Mısır'a yardım için gönderilen Kavalalı Mehmed Ali Paşa, Fransızları yenerek 1801'de Mısır'a vali oldu. Mısır, 1882'de İngilizlerce işgal edildi. 28 Ocak 1922’de Birleşik Krallık’tan bağımsızlığını ilan etti. 18 Haziran 1953de cumhuriyet ilan edildi ve general Muhammed Necib cumhurbaşkanı oldu. 23 Haziran 1956’da Cemal Nasır, Muhammed Necib'i tutuklatarak yönetimi ele geçirdi. Nasır, uyguladığı politika ile Mısır'a sosyalizmi getirdi. 28 Eylül 1970'te Cemal Nasır ölünce yerine Enver Sedat geçti. Sedat döneminde Mısır, Rus tesirinden ve sosyalizmden ayrıldı. İsrail'le barış yaparak, ABD'ye yanaştı. Enver Sedat, 6 Ocak 1981'de bir suikast neticesi öldürüldü. Yerine Hüsnü Mübarek başkan oldu. Mısır halkının ayaklanması üzerine Hüsnü Mübarek, yetkilerini orduya devrederek 11 Şubat 2011 tarihinde istifa etti.

Mısır halkının yaklaşık %91'ini Araplar oluşturmaktadır. Arapların %91,5'i Müslüman, kalanı Hıristiyan’dır. İkinci önemli etnik unsur, nüfusun %7'sini oluşturan Kıptilerdir. Kalan nüfusu Avrupalı Hıristiyan etnik unsurlarla, Nubiyali, Beja, Arnavut, Berberi gibi değişik kökenlerden gelen Müslümanlar oluşturmaktadır. Resmî dili Arapçadır. Halkın tamamına yakını Arapça konusur. Resmi din İslâm'dir. Halkın %91'i Müslümandır. Kalan nüfusu Kıpti kökenli Ortodokslar, Rum kökenli Ortodokslar, Arap kökenli Maruniler ve çesitli Avrupa ülkelerinden Mısır'a yerleşmis olan Katolik ve Protestanlar oluşturmaktadır. Müslümanların tamamına yakını Sünni, çoğunluğu Şafii, önemli bir kısmı da Hanefidir.

Mısır, sıcak ve kurak bir iklime sahiptir. Yaz ve kış olmak üzere iki mevsim hüküm sürer. Kış ayları sert olmayıp, oldukça yumuşaktır. Güney bölgelerde yaz günleri 43°C'ye kadar ulaşabilen sıcaklık, kış aylarında 15°C civarına düşer. Mısır'ın gece-gündüz arasındaki sıcaklık farkı ise yüksektir. Mısır, kişi başına milli gelir bakımından Afrika'nın en zengin ülkesidir. Mısır, maden bakımından zengindir. Petrol, manganez, çinko, demir, kurşun, fosfat, krom, altın, amyant, kükürt, volfram ve titan en önemli madenleridir. Ayrıca, kireç taşı, tuz, bazalt ve pembe mermer oldukça bol çıkarılır. En önemli ihraç ürünleri; pamuk, pirinç, petrol, tabii gaz, fosfat, tuz, demir, manganez, sigara, post ve deridir. Buna karşılık dışarıdan buğday, makine, teknik malzeme, harp silahı, araç ve gereçleri satın alır. Mısır ekonomisi, tarımdan başka endüstri ve turizme de dayanır.