ANASAYFA

ORMANLARIN GÜLÜ KOMAR

Ormangülü, fundagiller (Ericaceae) familyasından Rhododendron cinsinin çeşitli türlerini içeren çiçekli bitkilerin ortak adıdır. Ormangülleri de tıpkı yakın akrabası olan açalyalar gibi park ve bahçelerde yetiştirilen değerli süs bitkileridir. Bu cinse bağlı türlerin gövdeleri çalı, nadiren de büyük ağaçlardır. En ufak türün 10-20 cm, en büyük türün boyunun 25 metreyi bile aştığı tespit edilmiştir.

Ormangülleri, bazısı yapraklarını döken, bir bölümü ise yaz kış yeşil kalabilen çalılardır. Kireçli toprakları sevmeyen ormangülleri en iyi, çürümüş bitki artıklarının zenginleştirdiği, asitli ve nemli topraklarda yetişir. Genç sürgünler pas renginde tüylerle örtülüdür. Yapraklar deri gibi, değişik formda, ancak çoğunlukla dar elips gibidir. Her iki uca doğru daralır. Kenarları içe doğru kıvrılmıştır. Üst yüzü parlak koyu yeşil, alt yüzü ise pas renkli tüylerle keçe gibi örtülmüştür. Yaprak boyu 1-2 cm ile 50 cm arasında değişmektedir. Haziran-Ağustosta çiçeklenir. Çiçek sapları tüylüdür. 8-10 çiçekli bileşik salkım kurulları halindedir. Çanak tüylü, taç çan gibi, iç kısmı sarımsı beyaz, dış kısmı soluk gül rengindedir. Etaminler uzun filamentli, filamentler beyaz renkte ve tüysüzdür. Ovaryum ise tüylüdür.

Himalaya dağlarının yüksek kesimlerinde çok geniş alanlar kaplayan ormangülleri, Kuzey Kutup Bölgesinden Kafkas dağlarına, Tibet, Çin, Japonya ve Kuzey Amerika'ya kadar yayılmıştır. Kafkasya ile Kuzeydoğu Anadolu'nun yüksek dağlık kesimlerinde bulunur. Türkiye’de doğal olarak yetişen 5 ormangülü türü vardır. Sarı çiçekli ormangülü (Rhododendron luteum) Batı, Orta ve Doğu Karadeniz’de, mor çiçekli ormangülü (Rhododendron ponticum) bütün Karadeniz sahili boyunca, Kafkas ormangülü (Rhododendron caucasicum) Rize, Trabzon, Artvin’de, pembe çiçekli ormangülü (Rhododendron smirnowii) Rize, Artvin’de, beyaz çiçekli ormangülü (Rhododendron urgernii) Artvin’de yetişir. Trabzon, Rize ve Artvin’de elde edilen Anzer balı ve deli balın diğer ballardan farkı komar çiçeklerinden kaynaklanır.